W rozdziale ôObs│uga programuö zosta│y opisane praktyczne zasady komunikacji i obs│ugi podstawowych element≤w programu EuroApteka. Zapoznanie z tre£ci╣ rozdzia│u pozwoli na efektywn╣ obs│ugΩ wszystkich, opartych na takich samych zasadach, modu│≤w programu. U│atwieniem w opanowaniu obs│ugi aplikacji jest zgodno£µ z fundamentalnymi zasadami obs│ugi program≤w £rodowiska Windows, opisanymi w rozdziale "Elementarz Windows".

1. Okno g│≤wne aplikacji


Okno g│≤wne pojawia siΩ jako pierwsze, nie licz╣c okna logowania, po uruchomieniu programu. Jest to zarz╣dca, menad┐er, umo┐liwiaj╣cy dostΩp do wszystkich kartotek, s│ownik≤w i rejestr≤w dokument≤w oraz innych opcji programu, takich jak administracja prawami u┐ytkownik≤w, raporty, edytor plik≤w, itp. 

Rysunek .1 Okno g│≤wne programu EuroApteka.

W pasku tytu│u oraz pasku statusu g│≤wnego okna aplikacji wy£wietlana jest informacja o aktualnym u┐ytkowniku programu, kt≤ry odpowiada za wszystkie wykonywane w tym czasie operacje. 

Otwieranie kartotek, s│ownik≤w lub rejestr≤w dokument≤w odbywa siΩ poprzez wybranie odpowiedniej pozycji z menu okna g│≤wnego lub z drzewa modu│≤w w dolnej czΩ£ci tego okna. Ka┐dy u┐ytkownik mo┐e pracowaµ jednocze£nie z kilkoma rejestrami dokument≤w, kartotekami i s│ownikami tego samego b╣dƒ r≤┐nych modu│≤w.

Prze│╣czanie pomiΩdzy otwartymi oknami kartotek, s│ownik≤w i rejestr≤w odbywa siΩ poprzez wybranie odpowiedniej pozycji z menu Okno, w dowolnym tego typu oknie naszej aplikacji, lub poprzez ponowne wybranie pozycji z menu lub z drzewa rejestr≤w i kartotek okna g│≤wnego, ewentualnie przez wci£niΩcie kombinacji klawiszy Alt+F6.

Rysunek .2 Wiele okien u│atwia i przyspiesza pracΩ.

ZamkniΩcie okna g│≤wnego programu powoduje zako±czenie pracy z programem. Mo┐liwe jest to przez wybranie opcji Koniec z menu Plik, przez klikniΩcie na przycisku  w prawym, g≤rnym rogu okna lub wci£niΩciu kombinacji klawiszy Alt+F4. Wszystkie inne, otwarte w tym czasie okna programu r≤wnie┐ ulegn╣ zamkniΩciu.

1. Ustawienia programu (Plik->Ustawienia)

1. Ustawienia drukarki fiskalnej (Plik->Drukarka fiskalna)

1. Pasek skr≤t≤w

1. Okno listy


Otwarcie kartoteki, s│ownika b╣dƒ rejestru dokument≤w powoduje wy£wietlenie jego zawarto£ci w oknie listy. Okno listy posiada w│asne menu g│≤wne oraz pasek narzΩdzi. Jego obszar roboczy zwykle podzielony jest na dwa obszary: listΩ, kt≤ra zawiera elementy danej kartoteki, s│ownika, b╣dƒ rejestru, oraz drzewo folder≤w. Prze│╣czanie pomiΩdzy tymi dwoma obszarami okna (wybieranie obszaru aktywnego) odbywa siΩ za pomoc╣ klawisza Tab lub przez klikniΩcia myszk╣ na danym obszarze. Ka┐dy z obszar≤w okna posiada r≤wnie┐ w│asne menu kontekstowe (podrΩczne), rozwijane poprzez klikniΩcie prawym klawiszem myszy na danym obszarze lub wci£niΩcie klawiszy Shift+F10 w obszarze aktywnym. Rozmiary obszar≤w mo┐na regulowaµ przez przesuwanie myszk╣ oddzielaj╣cej je linii.

Rysunek .1 Elementy okna listy.

2. Okno formularza


PojΩciem formularza w programie okre£la siΩ okienko dialogowe do wprowadzania i modyfikacji danych, otwierane zwykle podczas przeprowadzania operacji na li£cie element≤w. Formularze przypominaj╣ swoj╣ organizacj╣ i wygl╣dem rzeczywiste dokumenty papierowe u┐ywane w dotychczasowej pracy apteki. 

U┐ytkownik mo┐e zatwierdziµ dane wprowadzone do formularza wybieraj╣c przycisk OK, znajduj╣cy siΩ w dolnej czΩ£ci okna. Zwykle wywo│uje to przeprowadzenie odpowiedniej operacji na li£cie element≤w. Wycofanie siΩ z podjΩtych dzia│a± umo┐liwia przycisk Anuluj.

Formularz jest bezpo£rednio zwi╣zany z oknem, z kt≤rego zosta│ wywo│any. Z danego okna listy mo┐na wywo│aµ jednocze£nie wiele operacji, z czego ka┐da otwiera oddzielne okno formularza. Program zapamiΩtuje po│o┐enie i rozmiary wszystkich formularzy u┐ywanych przez u┐ytkownika, dziΩki temu po powt≤rnym uruchomieniu programu i otworzeniu danego formularza, nie ma konieczno£ci ponownego ustawiania jego parametr≤w wy£wietlania. ZamkniΩcie okna listy powoduje zamkniecie wszystkich otwartych formularzy. 

3. Operacje na li£cie element≤w


WiΩkszo£µ operacji dostΩpnych u┐ytkownikowi jest typowa i przebiega w podobny spos≤b niezale┐nie, czy jest przeprowadzana na li£cie element≤w kartoteki, rejestru dokument≤w, czy s│owniku. Warto zapoznaµ siΩ z przeznaczeniem podstawowych opcji menu listy, poniewa┐ s╣ one kluczowe dla dzia│ania programu i wystΩpuj╣ we wszystkich oknach listy naszej aplikacji. 

Wyr≤┐niamy operacje dotycz╣ce ca│ej listy (zwi╣zane z widokiem) oraz pojedynczych element≤w. Operacje dotycz╣ce pojedynczego elementu listy wymagaj╣ okre£lenia bie┐╣cego elementu, kt≤rego bΩdzie dotyczy│a dana operacja. Wyboru elementu dokonujemy poprzez klikniΩcie na niego myszk╣ lub pod£wietlenie jego pozycji za pomoc╣ klawiszy strza│ek (?,¡ ). 

Operacje dostΩpne s╣ u┐ytkownikowi z menu okna listy, z paska narzΩdzi, z menu kontekstowego obszaru listy i poprzez zdefiniowane klawisze skr≤t≤w. Spos≤b uporz╣dkowania opcji w menu podrΩcznym oraz na pasku narzΩdzi (kolejno£µ i separatory) odzwierciedla przynale┐no£µ poszczeg≤lnych operacji do kolejnych pozycji menu g│≤wnego. 

Wywo│anie operacji powoduje zwykle otwarcie okna formularza, kt≤ry nale┐y wype│niµ i nacisn╣µ przycisk OK w celu potwierdzenia woli wykonania operacji.

Ka┐dy u┐ytkownik programu posiada prawa do wykonywania okre£lonej operacji na konkretnym dokumencie, rejestrze dokument≤w czy kartotece. Jako prawo nale┐y rozumieµ mo┐liwo£µ wykonania operacji. Je┐eli u┐ytkownik nie ma prawa do wykonania danej operacji lub nawet przegl╣dania zawarto£ci, odpowiednia opcja menu nie jest aktywna lub, przy pr≤bie uruchomienia, program informuje o tym odpowiednim komunikatem.

Wa┐niejsze operacje dokonywane przez u┐ytkownik≤w (np. tworzenie lub zachowywanie dokument≤w) s╣ rejestrowane. DziΩki temu program pozwala ustaliµ u┐ytkownika, kt≤ry przeprowadzi│ dan╣ operacjΩ oraz jej datΩ.

1. Podgl╣d zawarto£ci elementu (Akcje->Poka┐)

1. Tworzenie nowego elementu

1. Nowy element (Plik->Nowy)

1. Kopiowanie danych (Edycja->Kopiuj)

1. Otwieranie elementu do modyfikacji (Plik->Otw≤rz)

1. Usuwanie danych (Edycja->Usu±)

1. Filtrowanie danych
1. Zak│adanie filtra na li£cie (Widok->Filtruj wg wzorca)

1. Wyszukiwanie danych (Widok->Filtruj wg kryterium)

1. Zastosowanie symboli specjalnych

1. Sortowanie (Widok->Sortuj)

1. Informacje

1. Drukowanie


Drukowanie w programie mo┐e dotyczyµ bie┐╣cego elementu listy lub ca│ego widoku.

1. Drukowanie bie┐╣cego elementu (Plik->Drukuj bie┐╣cy)

1. Drukowanie widoku (Plik->Drukuj widok)

1. Okno podgl╣du wydruku

1. Od£wie┐anie widoku (Widok->Od£wie┐)

1. Zatwierdzanie dokumentu (Akcje->Zatwierdƒ)

1. Anulowanie dokumentu (Akcje->Anuluj)

1. Kopiowanie do dokumentu innego typu (Edycja->Kopiuj do)

1. Inne operacje na li£cie element≤w


W niekt≤rych rejestrach dokument≤w i kartotekach dostΩpne s╣ dodatkowe niestandardowe operacje. Umo┐liwiaj╣ one wykonanie pewnych specyficznych dla danego rejestru czy kartoteki czynno£ci.

1. Odczyt


Operacja Odczyt (Ctrl+T) umo┐liwia odczyt dokumentu z pliku zapisanego w standardzie Farma. Operacja ta jest dostΩpna w rejestrach Dokumenty zakupu oraz Dokumenty magazynowe. 

2. Zam≤wienie wg magazynu


Operacja Zam≤wienie wg magazynu (Ctrl+M.) umo┐liwia utworzenie zam≤wienia zakupu na podstawie aktualnych stan≤w magazynowych. Mo┐e ona byµ wywo│ana w rejestrze Dokumenty zakupu oraz w kartotece Stany magazynowe.

3. Wytwarzaj


Operacja Wytwarzaj (Ctrl+W) jest specyficzn╣ operacj╣ dostΩpn╣ w rejestrze zlece± na leki recepturowe (Wytwarzanie->Zlecenia). Powoduje pobranie z magazynu sk│adnik≤w zu┐ytych do wytworzenia leku recepturowego.

4. Oblicz
Operacja Oblicz jest wykorzystywana podczas sporz╣dzania rachunk≤w refundacyjnych (Sprzedaz->Rachunki refundacyjne). Umo┐liwia obliczenie warto£ci w pozycjach rachunku refundacyjnego na podstawie danych zgromadzonych w rejestrze recept. Operacja jest dostΩpna w polu listy pozycji rachunku refundacyjnego.
2. Zestawienie klawiszy skr≤t≤w

1. Obs│uga folder≤w widok≤w


Nowy widok powstaje po wykonaniu operacji filtrowania, wyszukiwania lub sortowania do bie┐╣cej listy. Program umo┐liwia │╣czenie wymienionych operacji w dowolnej kolejno£ci, co pozwala na tworzenie wielu r≤┐nych widok≤w tej samej listy. Mo┐na na przyk│ad wyszukaµ wszystkich kontrahent≤w o nazwie zaczynaj╣cej siΩ na S, nastΩpnie posortowaµ stworzon╣ listΩ wed│ug identyfikatora i, do tak powsta│ego widoku, zastosowaµ filtr na wojew≤dztwo lubelskie. Ka┐dy z po£rednich widok≤w oraz efekt ko±cowy mo┐na zachowaµ w osobnym folderze, pod wybran╣ nazw╣, aby u│atwiµ sobie do nich dostΩp bez konieczno£ci ponownego wykonywania wszystkich operacji. 

Pe│na postaµ listy zawsze znajduje siΩ w folderze Wszystkie. Istotne jest, ┐e po modyfikacji element≤w listy w dowolnym widoku, od£wie┐ana jest r≤wnie┐ zawarto£µ innych widok≤w, w szczeg≤lno£ci widoku Wszystkie. 

UWAGA! UsuniΩcie elementu z jednego widoku, powoduje usuniΩcie tego elementu ze wszystkich widok≤w, w kt≤rych siΩ znajdowa│. 

U┐ytecznym rozwi╣zaniem jest zastosowanie symboli specjalnych przy tworzeniu widoku. 

Przyk│ad: Zastosowanie s│owa kluczowego dzi£ do stworzenia widoku faktur utworzonych bie┐╣cego dnia, powoduje, ┐e zawarto£µ widoku ka┐dego dnia jest inna.

Rysunek .1 Drzewo folder≤w.

1. Operacje drzewa folder≤w widok≤w


Operacje drzewa folder≤w dostΩpne s╣ z menu g│≤wnego okna listy 
Plik->Folder lub z menu podrΩcznego rozwijanego po klikniΩciu prawym przyciskiem myszki w obszarze drzewa folder≤w, po lewej stronie okna listy. Dla niekt≤rych operacji zdefiniowane zosta│y klawisze skr≤t≤w.

1. Nowy folder (Plik->Folder->Nowy)

1. Zmiana nazwy (Plik->Folder->Zmie± nazwΩ)

1. Usuwanie folder≤w (Plik->Folder->Usu±)


Usuwanie folder≤w polega na zaznaczeniu wybranego foldera w drzewie i wybraniu operacji Usu± z menu (klawisze Ctrl+Del). Wybrany folder zostanie usuniΩty z drzewa folder≤w, a tym samym zamkniemy sobie szybki dostΩp do widoku w nim zawartego.

UWAGA! UsuniΩcie foldera nie powoduje usuniΩcia z listy zawartych w nim element≤w.

2. Zmiana definicji foldera


Nie istnieje bezpo£rednia metoda zmiany definicji widoku zawartego w danym folderze. Aby zmieniµ definicjΩ foldera, nale┐y usun╣µ istniej╣cy folder, stworzyµ nowy widok wed│ug wymaganej definicji i zapisaµ go w nowym folderze o tej samej nazwie co usuniΩty.

3. Tworzenie i obs│uga drzewa folder≤w 

1. Zestawienie klawiszy skr≤t≤w

1. Obs│uga formularzy


Podstawowe zasady obs│ugi okien dialogowych, nawigacji oraz obs│ugi poszczeg≤lnych element≤w okien dialogowych, jakimi s╣ r≤wnie┐ okna formularzy, zosta│y opisane w rozdziale ôElementarz Windowsö. W programie przestrzegane s╣ standardowe zasady obs│ugi element≤w systemu Windows. Ponadto wprowadzono dodatkowe udogodnienia dla u┐ytkownik≤w. Bie┐╣cy rozdzia│ opisuje charakterystyczne zasady obs│ugi na przyk│adzie formularzy do modyfikacji dokument≤w. Opisane poni┐ej zasady obowi╣zuj╣ we wszystkich formularzach wystΩpuj╣cych w programie.

Rysunek .1 Elementy dialogowe formularza

1. Pole edycji


Pole edycji to podstawowy element formularza, kt≤ry s│u┐y do wprowadzania danych tekstowych. 

Pole edycji mo┐e byµ wyszarzone, oznacza to zablokowanie mo┐liwo£ci wprowadzania tekstu. Zdarza siΩ tak w przypadku, kiedy program automatycznie wprowadza pewne dane bez ingerencji u┐ytkownika, np. identyfikator dokumentu, liczba porz╣dkowa, podsumowanie, lub zawarto£µ pola jest udostΩpniona tylko do podgl╣du, bez mo┐liwo£ci modyfikacji. 

Pole edycji posiada menu kontekstowe (podrΩczne), rozwijane po klikniΩciu prawym przyciskiem myszki na obszarze pola lub przez naci£niecie klawiszy Shift+F10. Pozycje menu odnosz╣ siΩ do wprowadzanego tekstu, umo┐liwiaj╣ wycinanie, kopiowanie, wklejanie, usuwanie, zaznaczanie tekstu oraz wycofanie siΩ z ostatniej przeprowadzonej operacji.

Pole daty jest to szczeg≤lny typ pola edycji, s│u┐y do wprowadzania daty w formacie rok miesi╣c dzie± (rrrr-mm-dd). Pole zawieraj╣ce datΩ utworzenie dokumentu jest wype│niane przez program automatycznie, nie jest dostΩpne do edycji.

2. Lista rozwijana


Pole z widocznym po prawej stronie symbolem strza│ki  to lista rozwijana. Umo┐liwia ona wyb≤r jednej z warto£ci widocznych na li£cie. Lista dostΩpnych warto£ci ukazuje siΩ po klikniΩciu myszk╣ na symbolu strza│ki. Zwykle zawiera ona elementy z odpowiedniego s│ownika programu. Po li£cie dostΩpnych element≤w poruszamy siΩ klawiszami strza│ek: ?,¡. Wyb≤r elementu polega na jego pod£wietleniu i naci£niΩciu przycisku Enter. Mo┐na wybraµ element z listy bez jej rozwijania pos│uguj╣c siΩ klawiszami strza│ek. Po naci£niΩciu strza│ki w polu pojawia siΩ kolejna warto£µ z listy.

Lista rozwijana r≤wnie┐ posiada menu kontekstowe, odnosz╣ce siΩ do wprowadzanego tekstu, tak jak menu pola edycji.

Rysunek .1 Przyk│ad listy rozwijanej ze s│ownika stawek VAT.

3. Odno£nik

1. Lista pozycji dokumentu

1. Zestawienie klawiszy skr≤t≤w